If something is free, ‘you’ are the product....

Mag iedereen (ongevraagd) weten welk merk onderbroek je draagt?

If something is free, ‘you’ are the product!

Ongemerkt verzamelen, analyseren en verkopen bedrijven onze persoonlijke gegevens aan andere bedrijven (en overheden!) die hun diensten (en beleid) daarop afstemmen. Zij streven naar winstmaximalisatie, hieruit ontstaat het fenomeen van "surveillancekapitalisme".
Dit concept, eerder benoemd door Harvard-professor Shoshana Zuboff, vormt een bedreiging voor onze democratie en vrijheid.

Gelukkig heb je meer invloed dan je misschien denkt!
In deze blog leg ik graag uit hoe je stap voor stap je online en offline privacy kunt beschermen.
Het is immers jouw rechtmatige eigendom om zeggenschap te hebben over jouw gegevens.

Zou het niet mooi zijn als je zelf kunt bepalen welke informatie je deelt met specifieke mensen, bedrijven of zelfs de overheid? Dit gaat over respect, vertrouwen, en het recht om autonome keuzes te maken.

Maar hoe kun je je eigen privacy beschermen tegen grote technologiebedrijven en nieuwsgierige overheden?
Het is makkelijker dan je denkt om je los te maken van deze grote techbedrijven, zolang je het stap voor stap en op een praktische en realistische manier doet. En op een manier die bij jou past.
Dit vereist bewustzijn en alertheid over je online activiteiten en wat je deelt.

Het doel van deze blog is je inzicht te verschaffen hoe dit werkt, je aan het denken zetten en informatie bieden, zodat jij zelf kunt kiezen hoe je omgaat met jouw online privacy.

Welke stappen kan je zelf ondernemen?!

Als je minder afhankelijk wilt zijn van grote technologiebedrijven, zijn dit de vier belangrijke gebieden waarop je keuzes kunt maken:

1. VPN installeren: Altijd aan te raden!
2. Software: Welke apps gebruik je wel of niet en hoe kun je ze optimaal instellen?
3. Identiteit: Denk aan je e-mail (waar je e-mail wordt gehost), je digitale agenda en ook welke online identiteit (e-mail) je gebruikt om in te loggen.
4. Hardware: Welk apparaat (zoals je telefoon) gebruik je of ga je gebruiken? Het is vaak gemakkelijker om zonder afhankelijkheid van grote techbedrijven op een computer te werken. Veel tips die gelden voor computers, kunnen ook worden toegepast op telefoons.

Het meest optimale scenario voor een big-tech-vrij systeem is een telefoon die onafhankelijk is van grote technologiebedrijven, plus het gebruik van een VPN en mogelijk open-source alternatieven voor Android-apps, inclusief enkele Google-gebaseerde apps (zoals bijvoorbeeld bank-apps of WhatsApp), dan wel op een veilige manier geïnstalleerd. Maar ook met eenvoudigere stappen kun je al aanzienlijk minder afhankelijk worden van grote techbedrijven en overheidsinmenging.

Laten we raktisch beginnen;  VPN installeren, doe je eenvoudig en snel!

Een eerste stap die je vrijwel direct zelf kunt zetten, is het installeren van een VPN en het aanpassen van app-instellingen (privacy-instellingen).
Maak daarnaast zoveel mogelijk gebruiken van privacyvriendelijke apps.

Elke computer of apparaat (zoals een telefoon of tablet) heeft zijn eigen IP-adres wanneer het verbonden is met internet. Dit IP-adres wordt automatisch toegewezen door je telefoon- of internetprovider.
Het fungeert als jouw digitale locatie, waaraan zaken zoals je geografische locatie en je online activiteiten (zoals bezochte websites en zoekopdrachten) gekoppeld zijn.
Hierdoor kunnen anderen je volgen op basis van jouw IP-adres, je online gedrag registreren en hierop een profiel van jou samenstellen, inclusief je (koop-)voorkeuren, leeftijd, werk, adres, en meer. Meer dan je denkt!

Wat is een IP-adres?

Elke computer die is aangesloten op internet heeft een uniek nummer, het IP-adres. Aan de hand van het IP-adres herkennen computers elkaar en kunnen ze vervolgens communiceren. U kunt het zien als een soort telefoonnummer voor computers. Websites gebruiken het IP-adres soms ook, bijvoorbeeld om te gokken waar u zich bevindt. De internetaanbieder, zoals Ziggo op KPN, wijst het adres aan u toe. Het IP-adres bestaat over het algemeen uit vier getallenreeksen die worden gescheiden door een punt. Maar sommige IP-adressen bestaan uit cijfers en letters die worden gescheiden door een dubbele punt.
Bron en meer lezen: https://www.seniorweb.nl/tip/wat-is-mijn-ip-adres

Kortom, met behulp van het IP-adres kan men veel over je te weten komen.
Maar is dat echt noodzakelijk of gewenst?
Het antwoord is NEE en NEE.

Niemand hoeft te weten wat jij op internet doet, waar je naar zoekt, wat je leeftijd is of wat jouw voorkeuren zijn. Als ouder wil je wellicht toezicht houden op enigszins volgen wat je kind online doet, maar dat staat los van jouw eigen privacy.

En NEE, het is niet essentieel dat jouw gegevens worden gekoppeld aan een specifiek IP-adres. De oplossing ligt in het anoniem bewegen op het web, volledig legaal en vrij (daar wil de overheid echter verandering in brengen door zichzelf toestemming te geven in jouw telefoon te kijken). Dit kun je bereiken door gebruik te maken van een VPN. Bovendien zijn de meeste VPN's buitengewoon eenvoudig te installeren en werken ze geruisloos op de achtergrond. En wat de kosten betreft, dat hoeft geen belemmering te zijn, aangezien er zowel gratis als betaalde VPN-diensten beschikbaar zijn.

Wat is VPN?

VPN is een afkorting en staat voor Virtual Private Network. In goed Nederlands betekent het Virtueel Particulier Netwerk. Maar wat is dat dan? Welnu, een VPN zorgt voor een beveiligde, versleutelde en anonieme verbinding tussen gebruiker en internet. De data die via deze verbinding lopen, kan niemand onderscheppen. Dus de gebruiker is veilig voor hackers en andere partijen die graag meekijken.
Bron en lees meer: https://www.seniorweb.nl/artikel/wat-is-vpn-en-wat-kan-ik-ermee

Er zijn tegenwoordig tal van VPN-providers met maandelijkse kosten variërend van gratis tot € 2,- tot € 5,- , afhankelijk van het aantal apparaten dat je wilt koppelen en de gewenste functionaliteiten.

Bij het selecteren van een VPN-provider is het cruciaal om te letten op de geografische locatie van het bedrijf. Dit bepaalt namelijk de rechten en verplichtingen die van toepassing zijn. Het kan het verschil betekenen tussen of een overheid bijvoorbeeld met gerechtelijke bevelen toegang mag krijgen tot de VPN of dat er altijd inzage kan zijn in je internetverkeer door overheden.

Voor de privacy is het essentieel om te kiezen voor een VPN die NIET in de Verenigde Staten is gevestigd, vanwege de beperkte privacywetten aldaar. Een handige keuze zou dus een VPN uit Nederland zijn, gezien de redelijk goede privacywetgeving. Je kunt hier meer lezen over de overwegingen bij het kiezen van een VPN.

Software: Browser, zoekmachine en Apps aanpassen of vervangen

Er zijn twee essentiële aspecten om in gedachten te houden: de browser de zoekmachine die je gebruikt. Beide kunnen eenvoudig zo worden ingesteld dat je redelijk veilig surft op het gebied van privacy.
Wat de meeste mensen zich niet realiseren, is dat door het gebruik van bijvoorbeeld Google of Bing als zoekmachine, je onbedoeld al je zoekgegevens deelt met Google (en/of Apple) en andere grote technologiebedrijven. Deze bedrijven gebruiken deze gegevens om een profiel van je te maken op basis van je e-mailadres (op Android ben je verplicht om ingelogd te zijn op Google), je IP-adres, mobiel nummer en apparaatgegevens. Tegelijkertijd worden ook je apparaatgegevens, software, gebruikte apps en zelfs je locatie doorgegeven.
Maar is dit echt noodzakelijk of wenselijk?
Het antwoord hierop is opnieuw tweemaal NEE!
Maar hoe kun je dit eenvoudig aanpakken?

Stap 1: kies een privacy-safe browser

Kies voor een veilige browser die standaard al geen (of minder) van jouw gegevens doorstuurt en geen of minder trackers of cookies doorlaat. Die browsers staan standaard al op veilige modus ingesteld en kan je makkelijk verder instellen.
Hier voor kan je gebruik maken van o.a.:
-Mullvad Browser (alleen op je computer)
-Brave Browser
-Firefox Focus
-Vivaldi Browser.
En op deze browsers kan je ook gewoon alle websites bezoeken. Het werkt soms nog zelfs beter dan bijvoorbeeld Chrome (van Google).
Meer lezen hierover: https://restoreprivacy.com/browser/secure/

Maak je gebruik van Chrome, dan maak je het Google wel makkelijk,  want die browser “ingericht” om je gegevens door te geven (tenzij je het heel goed zelf instelt).

Verder is het ook bij privacy-safe browsers belangrijk, via de instelling, je privacy af te schermen. Hoe je dat doet verschilt per browser, dit vind je meestal onder het kopje “privacy”.

Stap 2: weiger alle (niet noodzakelijke) cookies.

Dit kan je doen door een ad-blocker te installeren en de browser goed in te stellen. Tegelijk blokkeert een goede VPN ook veel cookies, trackers en reclames. Met name Surfshark heeft een aparte functie “cleanweb” die vrijwel alle reclames tegen houdt. Hiermee surf je heerlijk reclame vrij!
Meer hierover lees je hier: https://restoreprivacy.com/best-ad-blocker/

Stap 3: stel een privacy-safe zoekmachine in.

De zoekmachine geeft ongewild veel informatie over ons door aan de Big-tech. Dus is het belangrijk een zoekmachine te gebruiken, die je privacy respecteert en toch goede resultaten oplevert.
Een goede zoekmachine uit Nederland is Startpage. Deze zoekmachine maakt gebruik van de Google zoek-index maar wist daarbij alle persoonlijke gegevens. Dat betekent dat jij en je buurman op dezelfde zoekterm dezelfde informatie krijgen, wel zo transparant.
Bij niet privacy-safe zoekmachines, bijvoorbeeld gewoon Google, krijgt je informatie uit je zoekresultaat wat gefilterd is op basis van jouw profiel, dus heb je op "vakantie Egypte" gezocht 4 maanden geleden, dan krijg je meer daarover te zien, zowel in de zoekresultaten als in de reclames.
Overigens zijn de privacy-safe zoekmachines niet altijd vrij van reclame, ze betalen daarmee hun kosten en blijven zo gratis beschikbaar. De reclames die je ziet, zijn echter niet gebaseerd op jouw profiel, maar alleen op de zoekterm die je gebruikt.

Verder blijft het ook bij privacy-safe zoekmachines belangrijk via de instelling je privacy af te schermen, hoe je dat doet verschilt per zoekmachine.

Privacy–safe zoekmachines zijn bijvoorbeeld:
-Startpage
-Duck-duck go
-MetaGer
Nog meer privacy-safe browser vind je hier: https://restoreprivacy.com/private-search-engine/

Apps veilig instellen of alternatieve apps gebruiken.

De meeste apps sturen, vaak zonder dat je het weet, informatie over jou door naar profileringsbedrijven. Die maken er op hun beurt profielen van, al dan niet gekoppeld aan jouw persoonlijke gegevens en verkopen die door aan bedrijven (en overheden!). Die bedrijven gebruiken de profielen voor hun reclame en marketing. Daarom krijg je ook zo "toevallig" berichten of reclames over iets waar jij geïnteresseerd in bent of op gezocht hebt.
Wil je eens weten wat er allemaal voor profielen en informatie over jou verzameld zijn, kijk dan hier https://restoreprivacy.com/identity-theft-protection. Gelukkig zijn er programma's waarmee je jouw profiel van internet kan verwijderen.

In de meeste apps kan je een deel van het doorgeven van jouw gegevens via de privacy instelling al uitschakelen. Echter het grootste deel is niet te veranderen, dus blijven je gegevens doorgestuurd worden.
Als je realiseert dat bepaalde gratis spelletjes bijvoorbeeld toegang hebben tot je contacten, je zoekgeschiedenis of hoe en wat voor andere apps je gebruik, dan kan het haast niet anders zijn, dat die apps gratis zijn omdat je betaalt met jouw privacy. En wil je dat?!

Dit zou een van de redenen kunnen zijn om te kiezen voor een Big-tech vrije telefoon, waar geen koppeling is met Appel, Googel of Meta (oa. Facebook).

Bekende apps die bestaan op basis van de handel in persoonlijke gegevens, jij geeft jouw privacy bloot en mag gratis hun producten/diensten gebruiken, zijn:

-Facebook
-Instagram
-Tik-tok
-Google en alle Googleproducten
-Gratis Microsoft producten
-Hotmail en ander gratis email-adressen
-Amazon en aanverwante partijen
-Whatsapp
-Pinterest
-Marktplaats

En vast nog veel meer apps.

Belangrijkste hier is, per app de privacy instellingen zo goed mogelijk in te stellen. Let daarbij op bijvoorbeeld cookies van derden maar ook of de app je locatie gebruikt (vaak niet nodig maar staat wel "standaard" aan).

Bron: https://clario.co/blog/which-company-uses-most-data/#&gid=1&pid=1

Identiteit en Privacy in de Digitale Wereld

In de digitale wereld hebben we, net als in ons dagelijks leven, een identiteit. Deze identiteit wordt deels bepaald door ons IP-adres en onze hardware, maar ook door hoe we op internet inloggen, welke websites we bezoeken en welk e-mailadres we gebruiken.
Een van de meest privacygevoelige aspecten van deze digitale identiteit is ons e-mailadres. Dit komt niet alleen doordat we al onze e-mail ontvangen en verzenden via dit adres, maar ook omdat we hiermee inloggen op verschillende websites en apps. Hierdoor verzamelen deze platforms steeds meer informatie over ons, waardoor ze ons digitale profiel verder kunnen vormgeven. Dit gebeurt niet alleen om opmaat gemaakte advertenties aan te bieden, maar soms ook om ongewenste aanbiedingen, vaak in de vorm van spam, naar ons te sturen.
Bij de keuze van een e-mailadres is het van groot belang om aandacht te besteden aan zowel privacy als veiligheid.
Privacy houdt in dit verband in of onze mailbox gescand mag worden op "verboden" informatie (waarbij de vraag rijst wie bepaalt wat verboden is) en op bepaalde zoektermen die we gebruiken. Vaak wordt persoonlijke informatie uit e-mails verwijderd bij het scannen (het verzamelen van metadata), maar het blijft ongewenst dat anderen toegang hebben tot onze informatie.
Als je de gebruiksvoorwaarden van Google nauwkeurig leest, geef je in feite toestemming in ruil voor het gebruik van hun producten en diensten om dit te doen. Tegelijkertijd gaat Google vaak verder dan wat wettelijk is toegestaan. De Consumentenbond heeft recentelijk actie ondernomen tegen deze praktijken, zoals te lezen is op hun website: Consumentenbond - Google Claim.
Tegenwoordig rechtvaardigt men (vaak in opdracht van overheden!) dergelijke inbreuken op privacy, door te verwijzen naar de noodzaak om te zoeken naar criminele of terroristische activiteiten. Het betekenis van deze termen wordt bepaald door de betrokken staat of overheid. Dit roept vragen op over wiens belang hier werkelijk wordt gediend.
Denk bijvoorbeeld aan China, waar controle op dit gebied veel verder is doorgevoerd en waar consequenties verbonden zijn aan het bezitten of verspreiden van “ongewenste”, criminele of staats-kritische informatie.
Zowel in Nederland als binnen de Europese Unie “legitimeren” overheden steeds meer bevoegdheden om inzicht te krijgen in en toezicht te houden op ons digitale gedrag. Terwijl de overheid zou moeten handelen in ons belang, roept deze ontwikkeling vragen op over waarom er zo'n sterke drang is naar privacygevoelige informatie door overheden. Het bedrijfsleven doet dit al, met als doel om meer te verkopen en mensen gericht te beïnvloeden. Maar waarom doen overheden dit?

Naast privacy is de beveiliging van de inhoud van e-mails een ander belangrijk aandachtspunt bij e-mailgebruik. Veel e-mails worden open en onversleuteld verzonden van de ene naar de andere mailbox, waardoor iedereen, inclusief overheden en criminelen, ongemerkt toegang kan krijgen tot de inhoud van je berichten. Dit betekent dat zelfs de grote techbedrijven de inhoud van je berichten kunnen zien. Tegenwoordig gebeurt dit niet langer door mensen, maar volledig geautomatiseerd met behulp van kunstmatige intelligentie (AI). Het brengt het risico met zich mee dat AI onschuldige vakantiefoto's waarop je met je kind op het strand staat, kan interpreteren als kinderporno, om maar een voorbeeld te geven. Of een schoolwerkstuk over de IRA en IS kan beschouwen als potentieel terroristische informatie. Hoewel dit misschien vergezocht lijkt, is het belangrijk om te realiseren dat zodra AI "zelfstandig" conclusies trekt, menselijke tussenkomst moeilijk wordt.
Daarom is het van groot belang om een e-mailprovider te kiezen die e-mails versleuteld verstuurt, zodat alleen de verzender en de ontvanger toegang hebben tot de inhoud. Tenslotte is die informatie ook alleen bedoeld voor de ontvanger en eigendom van de verzender!

Daarnaast hebben velen van ons een digitale agenda, waarvoor vaak Google wordt gebruikt, omdat deze goed werkt. Maar hiermee geven we Google en andere partijen inzicht in onze dagelijkse activiteiten wat zij weer gebruiken in de profilering.
En wat te denken van onze contacten? Als deze bijvoorbeeld bij Google staan of gewoon op onze telefoon, geven we weer inzicht in met wie we contact hebben, op welke manier, met welke inhoud en hoe vaak we communiceren.
Meer informatie over veilige e-mailproviders, vind je hier: RestorePrivacy - Veilige E-mailproviders.
Enkele suggesties voor veilige online agenda's zijn:
• Mailfence
• NextCloud (aangeboden door verschillende partijen)
• ProtonMail
• Tutanota

Zijn spraakopdrachten veilig?

De hulp die we krijgen van digitale assistenten zoals Alexa, Google Assistent en Siri is ontzettend handig, maar het gebruik van spraakopdrachten verloopt via de servers van Big Tech-bedrijven. Daar worden zowel de technische aspecten als de inhoud van je spraakopdrachten geanalyseerd. Je stem, de verstrekte informatie en zelfs de apps waarmee je deze spraakopdrachten uitvoert, worden geregistreerd en aan je gebruikersprofiel toegevoegd. Meer informatie hierover is te vinden op:
Hier lees je meer: https://restoreprivacy.com/data-removal/

Het vinden van een balans tussen privacy en gebruiksgemak is voortdurend een uitdaging. Ondanks dat Google-programma's bijvoorbeeld uitstekend werken, vereist het streven naar vrijheid van Big Tech of zoveel mogelijk onafhankelijkheid een bewuste keuze, en ook enige tijd en geduld. Maar wat is belangrijker: gemak of privacy?

Hardware, voor op de langere termijn

Wil je een grondige aanpak, overweeg dan over te stappen op een Big Tech-vrije telefoon. Dit is een behoorlijk rigoureuze stap die wat inzicht, geduld en tijd vereist. Toch is het gemakkelijker dan je denkt en zelfs voor mensen met minder technische kennis goed haalbaar.

Veel van ons gebruiken een iPhone of een Android-telefoon of tablet. Deze apparaten vereisen verplicht een aanmelding met een e-mailaccount bij respectievelijk Google of Apple. Hierdoor wordt jouw identiteit direct gekoppeld aan je telefoon en alles wat je ermee doet.

Is dit noodzakelijk?
Nee, dat is het niet. Dit betekent namelijk dat je een deel van je privacy zomaar weggeeft, terwijl het ook anders kan.

Op een Big Tech-vrije telefoon is er geen accountverplichting. Je kunt de telefoon gebruiken zonder je ergens aan te melden.
En werken alle apps nog steeds? Ja, de meeste Big Tech-vrije telefoons draaien op een open-source variant van Android. Oorspronkelijk is Android ook open-source software, maar vanuit een zakelijk perspectief is het, net als bij Apple, gesloten gemaakt. Hierdoor is het lastig te achterhalen wat een programma precies doet. Voor deze uitleg, gaat de discussie over de voor- en nadelen van open-source of gesloten bronnen, wat te diep in op de materie. Hieronder een korte uitleg over Open Source.

Je kan eens kijken welke open-source varianten er zijn van de meest gebruikte apps hier: https://itsfoss.com/open-source-android-apps/.

Grappig genoeg is daar bijna alles kosteloos, omdat het wordt gemaakt en onderhouden door een wereldwijde community van open-source-specialisten.

Tegelijk kan je vaak ook nog gebruik blijven maken van Google-based apps, doordat er een simulatie van Googlediensten op de telefoon is ingesteld, zonder aangemeld te zijn bij Google.

Er zijn nu een aantal mobiele besturingssysteem zonder Big-tech, hieronder de meest bekende:

• E/os (Murena), draait o.a. Op de Fairphone 5 (Nederlands product) en op diverse oudere telefoons;
• Graphine, draait gek genoeg op een Googel-telefoon,  Android OS is op dit toestel dan vervangen door Graphine. Deze telefoon zijn wat lastigere te verkrijgen en moeilijker instelbaar;
• Volla OS. Dit is een open-source versie van Android speciaal ontwikkeld onafhankelijk van de Big-tech en draait op een eigen ontwikkelde, in Duitsland gefabriceerde, telefoon Volla Phone.
  Met de code GERRETSEN5 krijg je korting op deze telefoon, die ik nu zelf ook in gebruik heb. 

Wil je je privacy en controle over je gegevens terugwinnen?
Het is makkelijker dan je denkt.
Zet vandaag nog je eerste stappen!
Dit kan stap voor stap, of als je dat liever hebt, met volledig nieuwe hardware.

Ben je geïnspireerd geraakt?
Deel deze informatie en voeg je eigen inzichten en ideeën toe.

Hier is de link naar deze blog om te delen: Wat is jouw privacy waard?(https://www.barendgerretsen.nl/blog/wat-is-jouw-privacy-waard)